“Murgu i zi & Njeriu në këllëf”

Kolosi i letërsisë ruse, mjek dhe shkrimtar, krijon një vepër e cila fillimisht paraqet nostalgji sentimentale dhe ekzotizëm sllav. Ai vetë shkruan: “Mjekësia është gruaja ime legjitime, letërsia – zonja ime”. Me kalimin e kohës, vepra e tij shfaqet si “muzikë e lehtë”, si një version i kthjellët, mizor dhe tragjikomik i gjendjes së qenies njerëzore. Një ëndërrimtar dhe i dashuruar me natyrën, Anton Çehov mëson të jetojë vetëm në një familje të madhe. Vepra si “Veroçka”, “Shtëpia me mezoninë”, “Murgu i zi”, “Jeta ime”, “Njeriu në këllëf” etj., përshkohen nga motivet që trajtoi mjeshtri i penës ruse të veshura me art të rrallë në vëllimin “Murgu i zi&Njeriu në këllëf”. Ajo çfarë i karakterizon dhe i bën unike historitë e tij janë qartësia, zgjuarsia, thjeshtësia dhe sensi i humorit.

 

“Murgu i zi”: Mijëra vjet më parë, një murg, i veshur në të zeza, çante mes përmes shkretëtirës, diku në Siri apo Arabi… Disa kilometra larg vendit ku ecte ky murg i zi, peshkatarët kishin parë një tjetër murg të zi, që lëvizte ngadalë nëpër sipërfaqen e liqenit. Legjendë apo realitet? “Realitet”, – përgjigjet Kovrini, heroi i tregimit, akademik i shkëlqyer, i cili ka fatin e mirë – ose fatkeqësinë – që ta takojë murgun… “Legjendë”, – shton autori, i cili, kur e shkroi këtë novelë, kishte si qëllim të përfaqësonte “një djalë të ri që vuan nga deliri i madhështisë”. Legjendë apo realitet, historia e murgut të zi i siguron Çehovit pretekstin e reflektimit mbi lumturinë dhe gjeninë, qenie të jashtëzakonshme dhe fatin e përbashkët.

“Njeriu në këllëf”: Së fundmi, rutina e tmerrshme e jetës së Belikovit dhe vigjilenca e përjetshme befas merr një kthesë të paparashikuar. Në shkollën e Belikovit caktohet një mësues i ri, Mihail Kovalenko, i cili sjell me vete edhe të motrën, Varenkën, një vajzë të qeshur e plot gjallëri. Sa hap e mbyll sytë, banorët e qytetit fillojnë hamendësimet e një marrëdhënieje të mundshme midis Belikovit dhe Varenkës, duke supozuar ndoshta se…