Prej vitit 1901, Fondacioni “Nobel” ka dhënë çmime për shumë prej liderëve më të shquar të botës, në pesë kategori kryesore: fizikë, kimi, fiziologji ose mjekësi, letërsi dhe paqe. Shekullin e kaluar, disa nga figurat më të shquara dhe me ndikim në historinë tonë njerëzore u ndertuan me këtë çmim për punën novatore, epokale, ndryshimin e jetës, madje edhe për shpëtimin e jetëve njerëzore.
Albert Ajnshtajni
Në vitin 1921, Albert Ajnshtajnit iu dha çmimi “Nobel” në fizikë, për zbulimin e “efektit fotoelektrik”, ose zbulimin se atomet e trajtuara me dritë mund të lëshojnë elektrone. Nëpërmjet kërkimit të tij radikal, Ajnshtajni argumentoi se drita ndahej në grimca dhe kur këto grimca goditën atomet, elektronet i thithën ato dhe u shkëputën nga atomet duke u lidhur së bashku. Kjo ishte vetëm një nga zbulimet e mëdha të Ajnshtajnit, i cili përfshin gjithashtu teoritë e tij mbi relativitetin special dhe të përgjithshëm, si dhe zbulimin e materies dhe energjisë si ekuivalente të barabarta.
Mari Kyri
Mari Kyri bëri histori me përparimet e saj në kërkimin shkencor dhe ishte personi i parë që mori dy çmime “Nobel”. Njërin për fizikë në 1903, së bashku me bashkëshortin, Pier Kyri, bazuar në kërkimet mbi radioaktivitetin. Çmimin e dytë “Nobel” e mori në 1911 për zbulimin e dy elementëve të rinj: radium dhe polonium. Tragjikisht, puna e rëndësishme e Kyrisë pati një kosto; pas vitesh të tëra pune me materiale toksike dhe kuptim të kufizuar të dëmit të tyre, ajo u sëmur nga kanceri. Megjithatë, vajza, Irene Joliot-Kyri vazhdoi trashëgiminë e prindërve, duke fituar çmimin “Nobel” për kiminë, së bashku me bashkëshortin Frederik në 1935.
Martin Luter King
I madhi Martin Luter King Junior fitoi çmimin “Nobel” për Paqen në vitin 1964, si mirënjohje për punën e jashtëzakonshme gjatë lëvizjes së djathtë civile, kohë kur luftoi fort për t’i dhënë fund diskriminimit racor në Shtetet e Bashkuara përmes një sërë fjalimesh dhe protestash paqësore dhe thellësisht prekëse. Çmimi iu dorëzua një vit pasi mbajti fjalimin e shkëlqyer “Unë kam një ëndërr”, para memorialit të Linkolnit. Martin Luter King ishte vetëm 35-vjeç kur mori çmimin, duke e bërë atë njeriun më të ri që i është dhënë një çmim “Nobel”. Pasi mori çmimin në para, King dhuroi të gjitha fitimet e tij për kauzën e të drejtave civile.
Zhan Pol Sartrë
Filozofi dhe romancieri ekzistencialist Zhan Pol Sartrë u nderua me çmimin “Nobel” për Letërsinë në vitin 1964. Megjithatë, për herë të parë në histori, ai refuzoi ta pranonte çmimin, duke argumentuar se ishte çdo përpjekjeje për ta “institucionalizuar”. Megjithatë, emri i tij ende shfaqet në regjistrin e fituesve të çmimit “Nobel”. Fondacioni “Nobel” e nderoi me motivacionin “për larmishmërinë e ideve”, të cilat ata argumentuan se demonstronin kërkimin e së vërtetës në epokën moderne.
Nënë Tereza
Murgesha katolike romake Nënë Tereza u nderua me çmimin “Nobel” për Paqen në vitin 1979. Ajo u nderua me çmimin për themelimin e Misionarëve të Bamirësisë në Kalkuta në vitin 1950 dhe për shtrirjen e punës bamirëse në mbarë Indinë dhe më gjerë. Ata vlerësuan Nënë Terezën “për punën e saj të devotshme në ndihmë të njerëzve të përvuajtur”, kohë kur ajo ndërtoi strehë për jetimët, lebrozët dhe të sëmurët terminalë në zonat më të varfra dhe të privuara të Kalkutës, si dhe për kryerjen e punës së ndihmës më larg.
