Kohët e fundit, refuzimi vullnetar i pasurisë materiale në favor të spiritualitetit – asketizmit, është popullarizuar shumë. Çfarë do të thotë? Asketizmi është një udhëtim shpirtëror i një personi që është shkëputur nga punët e kësaj bote. Por a mund të izolohen vërtet asketët nga bota fizike në të cilën jetojnë? A shqetësohen ata për lajmet dhe ngjarjet botërore në botën e jashtme? Nëse po, si e kombinojnë ata asketizmin dhe shqetësimet e kësaj bote? Asketizmi në filozofi është praktikë e heqjes dorë nga dëshirat fizike ose psikologjike dhe respektimi i një abstenimi të rreptë nga kënaqësitë e ndryshme si masë e disiplinës personale dhe shpirtërore. Është një kontroll i rreptë mbi mendjen, trupin dhe ndjenjat e shkaktuar nga dëshira për t’u larguar nga konsumi i tepërt. Asketizmi ka qenë gjithmonë një pjesë integrale e spiritualitetit të krishterë. Fjala “asketizëm” vjen greqishtja askesis, që do të thotë “ushtrim” ose “stërvitje”. Ky term zbatohet për disa praktika të stoikëve, cinikëve dhe feve lindore, përfshi budizmin. Ndoshta nuk ka asnjë fe të vetme në botë që do të bënte pa praktikat asketike. Vlera e asketizmit në forcimin e vullnetit të njerëzve dhe thellimin e fuqive shpirtërore ka qenë pjesë e shumë lëvizjeve filozofike dhe fetare gjatë historisë. Për shembull, filozofi gjerman Artur Shopenhauer, mbrojti një lloj asketizmi që synon të shkatërrojë vullnetin për të jetuar. Bashkëkombasi i tij dhe bashkëkohësi i mëparshëm, filozofi Emanuel Kant, iu përmbajt asketizmit moral për zhvillimin e virtytit. Më parë, refuzimi i gjërave të kësaj bote shoqërohej vetëm me murgjit vetmitarë, të cilët vullnetarisht e privuan veten nga të gjitha të mirat dhe kënaqësitë materiale. Thelbi i asketizmit në kuptimin e tij klasik reduktohet në lartësimin e dëlirësisë dhe të një jete plot vështirësi dhe refuzime, si dhe në refuzimin e çdo kënaqësie. Dikur asketizmi ishte praktikë e lulëzuar. Ligji monastik i drejtonte popujt kishtarë me një ngurtësi mahnitëse, madje edhe laikët ishin të ekspozuar ndaj botës komplekse të festave dhe agjërimeve. Megjithatë, të besosh se Reformacioni e varrosi jetën asketike përgjithmonë do të ishte një gabim. Në fakt, mund të argumentohet se braktisja vullnetare e kënaqësive po lulëzon në mënyra që nuk janë parë më parë. Instinktet asketike janë shndërruar në homologe laike me rënien e besimeve dhe praktikave fetare. Ushqimi për shpirtin ka pushuar së qeni i rëndësishëm dhe fokusi në trup e ka zëvendësuar atë. Asketizimi mdiatik është një përpjekje për të kontrolluar rrjedhën e informacionit që konsumojmë përmes kanaleve dixhitale. Njerëzit mund të refuzojnë plotësisht rrjetet sociale ose të kufizojnë kohën e kaluar në to. Asketizmi mediatik përfshin gjithashtu filtrimin e lajmeve dhe zhvillimin e rregullave personale për konsumimin e lajmeve.
Asketizmi social është disi i lidhur me asketizmin mediatik, pasi komunikimi bashkëkohor shpesh ndodh në internet. Çështja është të filtrohen lidhjet shoqërore dhe të rishikohen qarqet shoqërore, duke hequr njerëzit e panevojshëm, për shembull, ata që i gjen ideologjikisht të papajtueshëm, ose thjesht ata shoqëria e të cilëve nuk është aq e këndshme sa dikur. Një nga asketët më të famshëm të epokës sonë ishte bashkëthemeluesi i “Apple”, Stiv Xhobs. Pamja e tij e pakuptimtë hyri në histori: një jakë e zezë e dizajnuar nga Issey Miyake, xhinse blu Levi’s dhe atlete “New Balance”. Në thelb ishte uniforma e tij, e përshtatshme për çdo ditë dhe çdo rrethanë. Kolegët vunë re gjithashtu brendësinë minimaliste të shtëpisë së Jobs dhe zakonet e kujdesshme të konsumatorit. Për shembull, Xhobs nuk bleu një pallto të shtrenjtë kur binte shi në Nju Jork vetëm, sepse, në Kaliforni, ku jetonte, nuk kishte nevojë për të. Sot, ka njëmijë mënyra për ta bërë veten të ndiheni rehat me ndihmën e gjërave materiale dhe “të zakonshme”: hani një ëmbëlsirë, lundroni nëpër rrjetet sociale, shikoni një film, blini gjëra të reja ose luani një lojë kompjuterike. Nuk ka asgjë të keqe në asnjë nga këto veprime. Megjithatë, nëse njerëzit vazhdimisht i bëjnë këto gjëra për t’u ndjerë më mirë, ata mund të bëhen skllevër të dëshirave të tyre. Ata zhyten në një formë varësie, duke kërkuar rehati materiale sa herë që janë të trishtuar ose të sëmurë. Kjo mund të jetë shqetësuese pasi konsumi nuk zgjidh probleme më të thella. Duke pasur parasysh këtë sfond, është e qartë se një sasi e arsyeshme asketizmi mund ta ndihmojë një person të fitojë fuqinë e duhur mbi veten. Minimalizmi në ushqim, konsumi i arsyeshëm, një mënyrë jetese e matur – e gjithë kjo mund të jetë një manifestim i asketizmit.
Sigurisht, një mënyrë jetese e tillë minimaliste mund të mos përfitojë nga një ekonomi e bazuar vetëm në marrëdhëniet mall-para. Megjithatë, sigurisht që ka shumë kuptim nga pikëpamja personale dhe mjedisore.