Mark Aureli, njeriu i mençur në buzë të greminës

Mark Aureli lindi në Romë më 26 prill 121 pas Krishtit. Që fëmijë demonstroi një prirje të natyrshme për retorikën greke e latine, si dhe filozofinë. Në vitin 133, aderoi në stoicizëm.

Përkrah perandorit Adriano, që vlerësonte ndershmërinë dhe mençurinë e tij, Mark Aureli u emërua tri herë konsull dhe u martua me vajzën e perandorit Antonino, Faustina. Më pas, ajo mori tribunicia potestas dhe imperium, postet kryesore të Perandorisë Romake. Kur mbushi të 40-at, ai u bë perandor, së bashku me të vëllanë Lucio Vero. Edhe pse nuk i pëlqente lufta, në fillimet e perandorisë u detyrua të hapte një periudhë konflikti brenda kufijve të perandorisë romake, sepse barbarët po i afroheshin gjithnjë e më shumë Romës. Ai i urdhëroi gladiatorët të kontribuojnë në mbrojtje, duke i rekrutuar në ushtri.

U shqetësua gjithashtu edhe për përmirësimin e kushteve të skllevërve dhe heqjen dorë nga çdo luks për të përballuar krizën e rëndë ekonomike që pushtoi perandorinë. Ndaj të krishterëve, ai ndoqi politikën e paraardhësit, Trajanit, domethënë nuk i persekutoi ata. Ai nuk bashkohej me praktikat e tyre të adhurimit, por asnjëherë nuk e vuri çështjen fetare në qendër të politikës.

Po ashtu, korri suksese ushtarake, duke arritur të zmbrapsë presionet barbare, duke kontrolluar teutonët dhe duke pushtuar një pjesë të Mesopotamisë në fund të vitit 161. Në vitin 175, në fund të konflikteve, ai lejoi të futeshin në perandori grupe barbarësh.

Vdiq në vitin 180, sipas disa historianëve, ai vdiq nga murtaja gjatë një fushate ushtarake. Do ishte Komodus, i biri, ai që do ta pasonte, duke i dhënë fund asaj që historianët do të konsiderojnë si mbretërimi i të fundit nga pesë perandorët në vitin 175, që lejoi grupe barbarësh të hynin në perandori (së bashku me Nervan, Traianon, Adriano, Antonino Pio).

Të studiosh filozofi është si të lexosh një manual mbi jetën shkruar nga mendimet më të ndritura të racës njerëzore. “Meditimet” e Mark Aurelit konsiderohet si një monument i filozofisë.

“Të vepruarit kundër njëri-tjetrit është kundër natyrës”

Në mëngjes fillo t’i thuash vetes: do të takoj njerëz të padobishëm, mosmirënjohës, të dhunshëm, mashtrues, ziliqarë, antisocialë; gjithë kjo atyre u ndodh nga mosnjohja e së mirës dhe së keqes. Nga ana tjetër, unë që kuptova, duke medituar për natyrën e së mirës, se kjo është e bukur, dhe për natyrën e së keqes, që është e poshtër dhe për natyrën e atyre që gabojnë se ai është i afërmi im, jo sepse ai është nga i njëjti gjak dhe farë, por sepse ai, si unë, është i pajisur me mendje dhe pjesëtar i hyjnores.

Nuk mund të më dëmtojë asnjëri prej tyre, sepse askush nuk do të mund të më përfshijë në pisllëkun e tij, atëherë as nuk mund të inatosem me një të afërmin tim dhe as të ndjej urrejtje për të.

Ne në fakt jemi të lindur për bashkëpunim, si këmbët, duart, qepallat, dhëmbët me radhë lart e poshtë. Pra, të veprosh kundër njëri-tjetrit është kundër natyrës, të veprosh në këtë mënyrë është për t’u përplasur dhe për të urryer njëri-tjetrin.

Njeriu s’duhet të ketë frikë nga vdekja, duhet të ketë frikë nga fakti që s’ka filluar të jetojë akoma.

Varfëria është nëna e krimeve.

Njeriu s’mund të gjejë askund një strehë më të qetë dhe më të patrazuar se brenda shpirtit të tij.
Jeta jonë është ashtu siç e ndërtojnë mendimet tona.

Të jetosh i lumtur, është një fuqi e brendshme e shpirtit.

Ekzistenca është si një lumë që rrjedh vazhdimisht, aktivitetet e saj pësojnë pareshtur transformime, kauzat mijëra modifikime, aq sa në të nuk gjen asgjë të qëndrueshme, madje as ajo që është pranë jush.